مسعود گفت:

مگر نمی دانی علی علیه السلام کسی است که یک حرکت دستش بالاتر از همه عبادات ثقلین است؟ چه کسی جز خدا قادر است فضایل علی علیه السلام را احصا کند؟ این رسول الله صلی الله علیه و آله بود که فرمود
«ضربه علی یوم الخندق افضل من عباده الثقلین
حاکم نیشابوری روایت فوق را در کتابش با متن و سند ذیل می آورد:

حدثنا لؤلؤ بن عبد الله المقتدری فی قصر الخلیفه ببغداد ثنا أبو الطیب أحمد بن إبراهیم بن عبد الوهاب المصری بدمشق ثنا أحمد بن عیسى الخشاب بتنیس ثنا عمرو بن أبی سلمه ثنا سفیان الثوری عن بهز بن حکیم عن أبیه عن جده قال قال رسول الله صلى الله علیه وسلم لمبارزه علی بن أبی طالب لعمرو بن عبد ود یوم الخندق أفضل من أعمال أمتی إلى یوم القیامه.

الحاکم النیسابوری، ابو عبدالله محمد بن عبدالله (متوفاى۴۰۵ هـ)، المستدرک علی الصحیحین، ج ۳ ، ص ۳۴، تحقیق: مصطفی عبد القادر عطا، ناشر: دار الکتب العلمیه – بیروت الطبعه: الأولى، ۱۴۱۱هـ – ۱۹۹۰

بهز ابن حکیم از پدرش و او از جدش نقل کرده که رسول خدا (صلی الله علیه و آله) فرمود: مبارزه علی بن ابی طالب با عمرو بن عبدود در روز خندق برتر از عبادت تمام امتم تا روز قیامت می‌باشد.

به نقل سیوطی در کتاب «جامع الاحادیث»، ذهبی از علمای رجال اهل سنت، سند این روایت را صحیح دانسته است:

لمبارزه على بن أبى طالب لعمرو بن عبدود یوم الخندق أفضل من أعمال أمتى إلى یوم القیامه (الحاکم وتعقب عن بهز بن حکیم عن أبیه عن جده . قال الذهبى : صح)

السیوطی، جلال الدین أبو الفضل عبد الرحمن بن أبی بکر (متوفاى۹۱۱هـ)، جامع الاحادیث (الجامع الصغیر وزوائده والجامع الکبیر)، ج۷ ، ص ۱۰۸، طبق برنامه الجامع الکبیر.

مبارزه علی بن ابی طالب با عمرو بن عبدود در روز خندق برتر از عبادت تمام امتم تا روز قیامت می‌باشد. این روایت را حاکم نیشابوری به نقل از بهز بن حکیم از پدرش و او از جدش نقل کرده است و ذهبی می گوید: این روایت صحیح است.

از طرفی وقتی به کلام بزرگان اهل سنت مراجعه می کنیم در می‌یابیم که این حدیث به حدی مشهور بوده که بزرگان اهل سنت آن را بطور قطع پذیرفته اند؛ چنانکه قاضی ایجی در کتاب «المواقف» در باب فضائل امیر المؤمنین علیه السلام می نویسد :

الرابع الشجاعه : تواتر مکافحته للحروب ولقاء الأبطال وقتل أکابر الجاهلیه حتی قال صلی الله علیه وسلم یوم الأحزاب (لضربه علی خیر من عباده الثقلین) وتواتر وقائعه فی خیبر وغیره .

الإیجی، عضد الدین (متوفاى۷۵۶هـ)، کتاب المواقف، ج ۳ ، ص ۶۲۸ ، تحقیق: عبد الرحمن عمیره، ناشر: دار الجیل، لبنان، بیروت، الطبعه: الأولى، ۱۴۱۷هـ، ۱۹۹۷م.

چهارم شجاعت حضرت علی (علیه السلام): رویارویی علی [علیه السلام] با قهرمانان عرب در جنگ ها و کشتن بزرگان مشرکان ، متواتر است تا آنجایی که رسول خدا در جنگ احزاب در باره ایشان فرمود : ضربت علی در خندق برتر از عبادت جن و انس است .و جنگهای ایشان در خیبر و غیر آن متواتر است.

سعد الدین تفتازانی یکی دیگر از بزرگان اهل سنت نیز می‌گوید: شجاعت حضرت علی (علیه السلام) مشهور تر از این است که قابل بیان باشد:

وأیضا هو أشجعهم یدل علیه کثره جهاده فی سبیل الله وحسن إقدامه فی الغزوات وهی مشهوره غنیه عن البیان ولهذا قال النبی صلی الله علیه وسلم لا فتی إلا علی ولا سیف إلا ذو الفقار وقال صلی الله علیه وسلم یوم الأحزاب لضربه علی خیر من عباده الثقلین

شرح المقاصد فی علم الکلام ، سعد الدین التفتازانی (متوفای۷۹۱هـ) ، ج ۲ ، ص ۳۰۱ ، ناشر : دار المعارف النعمانیه – باکستان – ۱۴۰۱هـ – ۱۹۸۱م ، الطبعه : الأولی .

همچنین حضرت علی [علیه السلام] شجاع ترین مردم است، فراوانی پیکارها و کارهای خوب او در جنگها دلیل بر شجاعت اوست. شجاعت ایشان امری مشهور و بی نیاز از بیان است؛ به همین جهت رسول خدا در باره وی فرمود : جوانمردی نیست جز علی، و شمشیری نیست مگر ذوالفقار ، و در روز جنگ احزاب فرمود : یک ضربه شمشیر علی از عبادت جن و انس بهتر است .

فخررازی یکی دیگر از علمای بزرگ اهل سنت این روایت شریف را در کتابش این گونه می آورد:

لمبارزه علی علیه السلام مع عمرو بن عبد ود ( العامری ) أفضل من عمل أمتی إلى یوم القیامه ، فلم یقل مثل عمله بل قال : أفضل کأنه یقول : حسبک هذا من الوزن والباقی جزاف .

الرازی الشافعی، فخر الدین محمد بن عمر التمیمی (متوفاى۶۰۴هـ)، التفسیر الکبیر أو مفاتیح الغیب، ج ۳۲ ، ص ، ۳۱ ، ناشر: دار الکتب العلمیه – بیروت، الطبعه: الأولى، ۱۴۲۱هـ – ۲۰۰۰م.

مبارزه علی بن ابی طالب با عمرو بن عبدود در روز خندق برتر از عبادت تمام امتم تا روز قیامت می‌باشد. در این روایت رسول خدا (صلی الله علیه و آله) نفرمود: که مثل عمل امتم می باشد؛ بلکه فرمود: افضل از اعمال امتم می باشد و این می رساند که همین یک عمل حضرت علی (علیه السلام ) برای حضرت کافی است و بقیه اعمالش زیادی می باشد.

صاحب تفسیر غرائب القرآن و رغائب الفرقان، نیز این حدیث شریف را این گونه می آورد:

مبارزه علی مع عمرو بن عبد ودّ أفضل من عمل أمتی إلى یوم القیامه ) وکأنه قال: هذا لک بذلک والباقی علیّ.

النیسابوری ، نظام الدین الحسن بن محمد بن حسین المعروف بالنظام الأعرج (متوفاى ۷۲۸ هـ)، تفسیر غرائب القرآن ورغائب الفرقان، ج ۶، ص ۵۳۸، تحقیق: الشیخ زکریا عمیران، ناشر: دار الکتب العلمیه – بیروت / لبنان، الطبعه: الأولى، ۱۴۱۶هـ – ۱۹۹۶م.

مبارزه علی بن ابی طالب با عمرو بن عبدود در روز خندق برتر از عمل امتم تا روز قیامت می‌باشد. گویا رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود: این جایزه برای شما است در مقابل این عمل و باقی نیز بر عهده من می باشد.

شارح نهج البلاغه ابن ابی الحدید نیز سخن استادش ابو الهذیل را در مورد اینکه عمل حضرت علی (عله السلام ) ‌در روز خندق افضل از تمام اعمال مهاجرین و انصاری می‌باشد بصورت ذیل می‌آورد:

قال شیخنا أبو الهذیل وقد سأله سائل أیما أعظم منزله عند الله ، علی أم أبو بکر ؟ فقال : یا بن أخی ، والله لمبارزه علی عمراً یوم الخندق تعدل أعمال المهاجرین والأنصار وطاعاتهم کلها وتربی علیها فضلاً عن أبی بکر وحده .

إبن أبی‌الحدید المدائنی المعتزلی، ابوحامد عز الدین بن هبه الله بن محمد بن محمد (متوفاى۶۵۵ هـ)، شرح نهج البلاغه، ج۱۹، ص۲۶، تحقیق: محمد عبد الکریم النمری، ناشر: دار الکتب العلمیه – بیروت / لبنان، الطبعه: الأولى، ۱۴۱۸هـ – ۱۹۹۸م.

ابن ابی الحدید شارح نهج البلاغه می‌گوید: شخصی از استاد ما ابو الهذیل سؤال کرد آیا منزلت و جایگاه ابوبکر در نزد خداوند بزرگ می‌باشد یا علی (ع)؟ استاد در جواب گفت: ای پسر برادرم وقتی علی با عمرو عبدود در روز خندق به مبارزه بر خواست این عملش برابری کرد با اعمال و طاعات تمام مهاجرین و انصار و از اعمال آنها بزرگتر نیز بود چه رسد از عمل ابی بکر به تنهایی.

در جای دیگر نیز ایشان جریان روز خندق را از حذیفه بن یمان بصورت ذیل می آورد:

عن حذیفه بن الیمان ما یناسب هذا ، بل ما هو أبلغ منه ، روى قیس بن الربیع عن أبی هارون العبدی ، عن ربیعه بن مالک السعدی ، قال : أتیت حذیفه بن الیمان فقلت : یا أبا عبد الله ، إن الناس یتحدثون عن علی بن أبی طالب ومناقبه ، فیقول لهم أهل البصیره : إنکم لتفرطون فی تقریظ هذا الرجل ، فهل أنت محدثی بحدیث عنه أذکره للناس ؟ فقال : یا ربیعه ، وما الذی تسألنی عن علی ، وما الذی أحدثک عنه والذی نفس حذیفه بیده لو وضع جمیع أعمال أمه محمد صلى الله علیه وسلم فی کفه المیزان منذ بعث الله تعالى محمداً إلى یوم الناس هذا ، ووضع عمل واحد من أعمال علی فی الکفه الأخرى لرجح على أعمالهم کلها ، فقال ربیعه : هذا المدح الذی لا یقام له ولا یقعد ولا یحمل ، إنی لأظنه إسرافاً یا أبا عبد الله فقال حذیفه : یا لکع ، وکیف لا یحمل وأین کان المسلمون یوم الخندق وقد عبر إلیهم عمرو وأصحابه فملکهم الهلع والجزع ، ودعا إلى المبارزه فأحجموا عنه حتى برز إلیه علی فقتله والذی نفس حذیفه بیده لعمله ذلک الیوم أعظم أجراً من أعمال أمه محمد إلى هذا الیوم وإلى أن تقوم القیامه .

إبن أبی‌الحدید المدائنی المعتزلی، ابوحامد عز الدین بن هبه الله بن محمد بن محمد (متوفاى۶۵۵ هـ)، شرح نهج البلاغه، ج ج ۱۹، ص ۲۶- ۲۷، تحقیق: محمد عبد الکریم النمری، ناشر: دار الکتب العلمیه – بیروت / لبنان، الطبعه: الأولى، ۱۴۱۸هـ – ۱۹۹۸م.

ربیعه بن مالک می گوید: رفتم پیش حذیفه و گفتم ای ابا عبد الله! مردم در مورد مناقب و فضائل حضرت علی (علیه السلام) صحبت می کنند و اهل بصره به آنها می‌گویند: شما در مورد این مرد زیاده روی می‌کنید و آیا شما حدیث در این باره برای من ذکر می‌کنید که به مرم بگویم، ایشان گفت: اگر کسی از حضرت علی (علیه السلام) سوال کرد و یاسخن گفت و قسم به خدای که نفس حذیفه در دست اوست اگر تمام اعمال امت پیامبر صلی الله علیه و آله را در یک کفه ترازو و یک عمل حضرت را در کفه دیگر قرار بدهد، عمل حضرت بر تمام اعمال امت رجحان و برتری پیدا می کند.

ریبعه می گوید: این حرف شما در مورد حضرت قابل پذیرش و تحمل نیست و من گمان می کنم که زیاده روی در حق حضرت می باشد، حذیفه در جواب می گوید: این ناکس، چگونه قابل تحمل نیست، کجا بود مسلمین روز خندق؛ در حالیکه عمرو عبدو و اصحابش از خندق عبور کرد و همگی ترسیدن و مبارزه طلبیدن؛ تا اینکه حضرت علی (علیه السلام) به مبارزه بر خواست و او را کشت و قسم به خدا که نفس حذیفه بدست اوست این عمل حضرت از اعمال تمام امت حضرت محمد (صلی الله علیه و آله) تا روز قیامت برتر است.

تحریف روایت در برخی منابع اهل سنت:

از آنجائیکه فضائل حضرت علی (علیه السلام ) بی شمار است، قبول فضائل آن حضرت از جمله این فضلیت وصف نشدنی، برای برخی از علمای اهل سنت گران می‌شود، آمده اند دست به تحریف صحت این روایت شریف زده اند؛ تاشاید باعث کتمان فضلیت حضرت بشوند؛ چنانچه گذشت سیوطی بعد از نقل روایت از کتاب «المستدرک علی الصحیحین» حاکم نیشابوری، تصریح می‌کند که ذهبی این حدیث را صحیح می‌داند. اما امروزه در چاپهای موجود کتاب «المستدرک علی الصحیحن» حاکم نیشابوری با تعلیقه ذهبی ، عبارت «صح= صحیح است» تحریف شده است و به جای آن چنین آمده است:

قبح الله رافضیا افتراه.

الحاکم النیسابوری، ج ۳ ، ص ۳۴،

خدا روی رافضی که دروغ می بندد، زشت گرداند.

تصریح علمای اهل سنت به صحت روایات بهز بن حکیم:

با توجه به اینکه سند این روایت به بهز بن حکیم ختم می‌شود، و علمای اهل سنت از جمله یحیی بن معین در کتاب تاریخش در باره توثیق ایشان چنین می‌آورد:

وسألته عن بهز بن حکیم کیف حدیثه فقال ثقه.

در مورد بهز بن حکم سوال کردند ایشان گفتند که ایشان ثقه می‌باشد.

یحیى بن معین أبو زکریا ( متوفای۲۳۳هـ)، تاریخ ابن معین (روایه عثمان الدارمی)، ج ۱، ص ۸۲ ، تحقیق: د. أحمد محمد نور سیف، دار النشر: دار المأمون للتراث – دمشق – ۱۴۰۰

ابو داود نیز در باره احادیث ایشان چنین می گوید:

قال أبو داود بهز بن حکیم أحادیثه صحاح.

الخزرجی الأنصاری الیمنی، الحافظ الفقیه صفی الدین أحمد بن عبد الله (متوفای۳۲۹هـ )، خلاصه تذهیب تهذیب الکمال فی أسماء الرجال، ج ۱، ص ۳۸۱، تحقیق: عبد الفتاح أبو غده دار النشر: مکتب المطبوعات الإسلامیه/دار البشائر – حلب / بیروت،‌ الطبعه: الخامسه ۱۴۱۶ هـ

ابو داود می‌گوید: احادیث بهز بن حکیم از جمله احادیث صحیح می باشد.

باتوجه مطالب فوق به خوبی می‌تواند بدست که سند این روایت کاملاً صحیح می باشد و علمای اهل سنت به صحت سند آن اعتراف دارند.